Perspectives in Education

The historical evolution of education in India is vast and reflects the country’s rich cultural heritage, influenced by various phases, starting from ancient education systems to contemporary reforms. Here’s an overview of the evolution of education in India through different eras:

### 1. **Ancient India**

   - **Gurukula System**: The ancient education system was based on the *Gurukula* tradition, where students, known as *shishyas*, lived with their *gurus* (teachers) and learned various subjects such as *Vedas*, *Upanishads*, literature, philosophy, mathematics, astronomy, and medicine. This system emphasized character building, discipline, and a close student-teacher relationship.

   - **Subjects**: Education in ancient India covered both material and spiritual knowledge, focusing on self-discipline, morality, and societal values. Teaching included physical education, fine arts, and practical life skills as well.

### 2. **Buddhist and Jain Education (6th Century BCE onwards)**

   - **Buddhist Monasteries**: The spread of Buddhism saw the establishment of monasteries, or *vihara*, as centers of learning. Institutions like *Nalanda*, *Vikramashila*, and *Takshashila* became famous globally, attracting students from different parts of the world.

   - **Focus**: Buddhist and Jain education emphasized logic, ethics, metaphysics, grammar, medicine, and other secular subjects alongside religious teachings.

### 3. **Medieval Period (Islamic Influence)**

   - **Madrasa System**: During the medieval period, Islamic rulers established *madrasas*, which offered education in Islamic theology, languages (mainly Arabic and Persian), literature, and other sciences. *Delhi*, *Agra*, and other cities became centers of Islamic learning.

   - **Subjects**: This period expanded education to include subjects like philosophy, medicine, mathematics, and astronomy, influenced by Persian and Arabic texts.

### 4. **Colonial Period (British Influence)**

   - **Introduction of Western Education**: With the arrival of the British in the 18th century, Western-style education was introduced. Lord Macaulay’s famous *Minute on Education* (1835) advocated for English as the medium of instruction and prioritized European knowledge over Indian traditional subjects.

   - **Establishment of Modern Institutions**: Colleges like *Hindu College* in Calcutta (1817) and *Presidency College* became prominent. The British also introduced the *Wood’s Dispatch* (1854), which recommended a structured, secular education system throughout India.

   - **Indian Nationalist Response**: This period saw the rise of educational reformers such as *Raja Ram Mohan Roy*, *Ishwar Chandra Vidyasagar*, and *Mahatma Gandhi*, who advocated for an Indianized education system emphasizing self-reliance, moral values, and indigenous languages.

### 5. **Post-Independence Period (1947 onwards)**

   - **Constitutional Provisions**: After independence, education became a state subject, and Article 45 of the Directive Principles aimed to provide free and compulsory education for children up to 14 years.

   - **Committees and Commissions**: The *Kothari Commission* (1964-66) laid the foundation for a national education policy, stressing the need for a uniform, inclusive education system.

   - **National Policies**: The National Policy on Education (NPE) 1968 and 1986 aimed to improve access, quality, and equity in education. These policies introduced initiatives like *Operation Blackboard* to improve primary education and *Navodaya Vidyalayas* for rural students.

### 6. **Contemporary Period**

   - **Right to Education (RTE) Act, 2009**: This act made education a fundamental right for children aged 6 to 14, ensuring free and compulsory education across India.

   - **New Education Policy (NEP) 2020**: The NEP 2020 emphasizes holistic development, flexibility, digital literacy, vocational education, and critical thinking. It advocates for a 5+3+3+4 structure, replacing the traditional 10+2 structure, aiming to align Indian education with global standards.

### 7. **Technological and Digital Shift**

   - **Digital Initiatives**: With technology integration, initiatives like *DIKSHA*, *SWAYAM*, and *E-PG Pathshala* were launched to provide digital resources and online education, especially in rural and remote areas.

   - **Private Sector and International Collaboration**: The growth of private educational institutions and collaborations with foreign universities has enhanced access to diverse courses, promoting skill development and job-readiness among students.

India's education has thus evolved from holistic and spiritual learning in ancient times to a more structured and accessible system in modern times, reflecting the needs and aspirations of each era while striving toward universal education.

భారతదేశంలో విద్యా వ్యవస్థ పురోగమన చరిత్ర అనేది చాలా విస్తృతమైనది, దీని ప్రభావం వివిధ దశలతో కూడుకొని ఉంది, ఇందులో ప్రాచీన విద్యా వ్యవస్థల నుంచి ఆధునిక కాలపు సంస్కరణల వరకు ఆచరణలోకి వచ్చింది. ప్రతి దశలో కూడా విద్యా విధానంలో కొన్ని ప్రత్యేకతలు ఉన్నాయి. 

### 1. **ప్రాచీన భారతదేశం**

   - **గురుకుల వ్యవస్థ**: ప్రాచీన భారతదేశంలో *గురుకులం* పద్ధతి ఆధారంగా విద్యా వ్యవస్థ నడిచేది, ఇందులో విద్యార్థులు (*శిష్యులు*) తమ గురువుల (గురువులు) వద్ద నివసిస్తూ *వేదాలు*, *ఉపనిషత్తులు*, సాహిత్యం, తత్త్వశాస్త్రం, గణితం, ఖగోళశాస్త్రం, వైద్యం వంటి పలు విషయాలను అభ్యసించేవారు. ఈ పద్ధతిలో ఆత్మ నియంత్రణ, నిజాయితీ, గురు-శిష్య సంబంధాలపై ఎక్కువ శ్రద్ధ ఉండేది.

   - **విషయాలు**: ఈ వ్యవస్థ ఆధ్యాత్మిక, భౌతిక జ్ఞానాలపై దృష్టి పెట్టింది, ఇందులో క్రమశిక్షణ, సద్గుణాలు మరియు సమాజంలో విలువలు పెంపొందించే లక్షణాలు ఉన్నాయి.

### 2. **బౌద్ధ మరియు జైన విద్య (6వ శతాబ్దం బి.సి. నుండి)**

   - **బౌద్ధ మఠాలు**: బౌద్ధమతం వ్యాప్తి నేపథ్యంలో *విహారాలు* విద్యా కేంద్రాలుగా అభివృద్ధి చెందాయి. *నాలందా*, *విక్రమశిలా*, *తక్షశిలా* వంటి సంస్థలు ప్రపంచవ్యాప్తంగా ప్రఖ్యాతి గడించాయి, మరియు ఇతర దేశాల నుండి విద్యార్థులు ఇక్కడకు వచ్చి విద్యను అభ్యసించేవారు.

   - **పాఠ్యాలు**: బౌద్ధ మరియు జైన విద్య తర్కం, నీతి, తత్త్వశాస్త్రం, వ్యాకరణం, వైద్యం వంటి అంశాలపైన దృష్టి పెట్టింది.

### 3. **మధ్యయుగం (ఇస్లామిక్ ప్రభావం)**

   - **మదరసా వ్యవస్థ**: మధ్యయుగంలో ఇస్లామిక్ పాలకులు *మదరసాలు* స్థాపించి ఇస్లామిక్ తత్వశాస్త్రం, భాషలు (ప్రధానంగా అరబిక్ మరియు పర్షియన్), సాహిత్యం, ఇతర శాస్త్రాలపై విద్యను అందించారు. *ఢిల్లీ*, *ఆగ్రా* వంటి నగరాలు ఇస్లామిక్ విద్యా కేంద్రాలుగా నిలిచాయి.

   - **విషయాలు**: ఈ దశలో పర్షియన్, అరబిక్ పుస్తకాల ప్రేరణతో తత్త్వశాస్త్రం, వైద్యం, గణితం, ఖగోళ శాస్త్రం వంటి అంశాలు విద్యా క్రమంలో చేరాయి.

### 4. **ఉపనివేశికా కాలం (బ్రిటీష్ ప్రభావం)**

   - **వెస్ట్‌ర్ణ విద్యా ప్రవేశం**: 18వ శతాబ్దంలో బ్రిటీష్ ప్రభావంతో పాశ్చాత్య విధానంలో విద్య ప్రవేశించింది. లార్డ్ మెకాలే ప్రసిద్ధ *Minute on Education* (1835) ద్వారా ఇంగ్లీష్ భాషను బోధన భాషగా చేయాలని, భారతీయ సంప్రదాయ విషయాలపై కాకుండా యూరోపియన్ జ్ఞానంపై ఎక్కువగా దృష్టి పెట్టాలని సూచించాడు.

   - **ఆధునిక సంస్థలు**: *హిందూ కాలేజ్* (కలకత్తా, 1817), *ప్రెసిడెన్సీ కాలేజ్* వంటి సంస్థలు ప్రఖ్యాతి గడించాయి. బ్రిటీష్ ప్రభావంతో *వుడ్స్ డిస్పాచ్* (1854) దేశవ్యాప్తంగా సమగ్ర విద్యా విధానాన్ని సూచించింది.

   - **భారతీయ జాతీయత ప్రతిస్పందన**: ఈ కాలంలో *రాజా రామ్ మోహన్ రాయ్*, *ఇశ్వర్ చంద్ర విద్యాసాగర్*, *మహాత్మా గాంధీ* వంటి విద్యా సంస్కర్తలు భారతీయత గల విద్యా విధానంపై, స్వావలంబన, నైతిక విలువలు మరియు స్థానిక భాషలపై ఆధారపడే విద్యను ప్రోత్సహించారు.

### 5. **స్వాతంత్ర్యానంతర కాలం (1947 తర్వాత)**

   - **రాజ్యాంగం నిబంధనలు**: స్వాతంత్ర్యం అనంతరం విద్య రాష్ట్ర అంశంగా నిలిచి, దిశానిర్దేశక సిద్ధాంతాల ప్రకారం 14 ఏళ్ల లోపు పిల్లలకు ఉచిత విద్యను అందించాల్సిన బాధ్యతను (ఆర్టికల్ 45) కల్పించింది.

   - **కమిటీలు మరియు కమిషన్లు**: *కోఠారి కమిషన్* (1964-66) భారతీయ విద్యా విధానానికి మౌలిక స్థాపన చేసింది, సమానమైన, అంతర్భూతమైన విద్యా వ్యవస్థను అవసరమని ప్రతిపాదించింది.

   - **జాతీయ విధానాలు**: జాతీయ విద్యా విధానం (NPE) 1968 మరియు 1986 విద్యా అభివృద్ధికి ప్రాధాన్యతను పెంచి, ప్రాథమిక విద్యను అందుబాటులో ఉంచడానికి *ఆపరేషన్ బ్లాక్‌బోర్డ్* వంటి కార్యక్రమాలు ప్రవేశపెట్టింది మరియు గ్రామీణ విద్యార్థుల కోసం *నవోదయ విద్యాలయాలు* ప్రారంభించాయి.

### 6. **ఆధునిక కాలం**

   - **రైట్ టు ఎడ్యుకేషన్ (RTE) చట్టం, 2009**: ఈ చట్టం ప్రకారం 6-14 సంవత్సరాల పిల్లలకు విద్యను న్యాయసంబంధ హక్కుగా గుర్తించింది, మరియు ఉచిత మరియు నిర్బంధ విద్యను భారత్ అంతటా అందించడానికి చర్యలు తీసుకుంది.

   - **న్యూ ఎడ్యుకేషన్ పాలసీ (NEP) 2020**: NEP 2020 విద్యార్థుల సమగ్ర అభివృద్ధి, డిజిటల్ లిటరసీ, వృత్తి విద్య, మరియు ముఖ్యంగా ఆలోచనా శక్తిని పెంపొందించడం వంటి లక్ష్యాలను కలిగి ఉంది. పాంప్రదాయ 10+2 క్రమానికి బదులుగా 5+3+3+4 బోధనా విధానాన్ని ప్రవేశపెట్టింది.

### 7. **సాంకేతిక మరియు డిజిటల్ మార్పు**

   - **డిజిటల్ చొరవలు**: సాంకేతికత అనుసంధానం ద్వారా *DIKSHA*, *SWAYAM*, *E-PG పాఠశాల* వంటి ప్రోగ్రాములు ప్రారంభించి గ్రామీణ మరియు సుదూర ప్రాంతాల్లో డిజిటల్ వనరులను అందుబాటులోకి తీసుకొచ్చాయి.

   - **ప్రైవేట్ రంగం మరియు అంతర్జాతీయ సహకారం**: ప్రైవేట్ విద్యాసంస్థల వృద్ధి మరియు విదేశీ విశ్వవిద్యాలయాలతో ఒప్పందాలు వల్ల విద్యార్థులకు నైపుణ్య అభివృద్ధి, ఉపాధికి సిద్ధం చేసే అనేక కోర్సులను పొందగలిగే అవకాశం పెరిగింది.

భారతీయ విద్య వ్యవస్థ తత్త్వబోధనా, ఆధ్యాత్మిక విద్యా విధానాల నుంచి సమర్థవంతమైన, అందరికీ అందుబాటులో ఉన్న నూతన విద్యా విధానాల దాకా అనేక దశలుగా అభివృద్ధి చెందింది. ప్రతి దశ భారతీయ సమాజం యొక్క అవసరాలను, ఆశయాలను ప్రతిబింబిస్తూ, సమగ్ర విద్య లక్ష్యాన్ని సాధించడం కోసం అడుగులు వేసింది.

The acts and rights in Indian education play a significant role in ensuring that education is accessible, equitable, and supportive of students, teachers, and other stakeholders in the education system. Here’s an overview of some important educational acts and rights in India:

### 1. **Right to Education (RTE) Act, 2009**

   - **Overview**: According to Article 21-A of the Indian Constitution, free and compulsory education for children aged 6 to 14 is a fundamental right.

   - **Goal**: To provide every child with primary education and ensure equal educational opportunities.

   - **Importance**: Government schools must offer education at no cost, and private schools must reserve 25% of seats for underprivileged students.

### 2. **Article 45 - Free and Compulsory Education for Children**

   - **Overview**: According to the Directive Principles of the Indian Constitution, the state should work towards providing free and compulsory education for children aged 6 to 14.

   - **Objective**: To make education accessible to children from economically disadvantaged backgrounds and improve their social standing.

### 3. **Sarva Shiksha Abhiyan (SSA), 2001**

   - **Overview**: The Sarva Shiksha Abhiyan initiative by the Government of India aims to provide elementary education to children aged 6 to 14 and improve educational facilities.

   - **Goals**: To establish primary schools in every village and deliver quality education to every child.

### 4. **National Education Policies (NEP) 1986 and 2020**

   - **NEP 1986**: This policy focused on making education accessible and improving quality education. Programs like *Operation Blackboard* improved basic facilities in primary schools.

   - **NEP 2020**: The NEP 2020 aims at transforming education to promote holistic development. It introduced the 5+3+3+4 model to foster creativity, critical thinking, and vocational skills.

### 5. **The Protection of Children from Sexual Offences (POCSO) Act, 2012**

   - **Overview**: This act aims to protect children from exploitation and ensure their safety in schools and educational institutions.

   - **Importance**: Educational institutions must create a safe environment to protect the rights and well-being of students.

### 6. **Samagra Shiksha Abhiyan, 2018**

   - **Overview**: This scheme focuses on strengthening primary and secondary education, enhancing school facilities, and developing teacher skills.

   - **Objectives**: To improve quality across educational levels and provide holistic resources for student development.

### 7. **Kendriya Vidyalaya Act**

   - **Overview**: This act established Kendriya Vidyalayas (Central Schools) to provide quality, modern education to children of central government employees.

   - **Significance**: Ensures equitable educational opportunities and standardizes education quality across the country.

### 8. **Autonomous Institutions in Higher Education**

   - **UGC Act, 1956**: The University Grants Commission (UGC) Act provides autonomy to educational institutions and promotes adherence to quality standards.

   - **Importance**: UGC plays a key role in guiding educational reforms and maintaining quality standards in higher education.

### 9. **The Child Labour (Prohibition and Regulation) Act, 1986**

   - **Overview**: This act prohibits child labor and protects children below 14 years from working in hazardous jobs.

   - **Significance**: Ensures that children can exercise their rights and have access to education instead of labor.

### 10. **National Council of Educational Research and Training (NCERT)**

   - **Overview**: NCERT develops curriculum guidelines, textbooks, and teacher training programs.

   - **Importance**: Plays a crucial role in standardizing educational standards and ensuring consistent curriculum across the country.

These acts and rights are essential for the development of India’s education system, enabling equitable opportunities for students, ensuring quality education, and upholding the rights of students and educators across the country.

భారతీయ విద్యా వ్యవస్థలో విద్యా హక్కులు మరియు చట్టాలు విద్య అందరికీ అందుబాటులో ఉండేలా చేస్తూ, విద్యార్థులు, ఉపాధ్యాయులు, మరియు విద్యా వ్యవస్థలోని ఇతర భాగస్వాముల హక్కులను నిర్ధారిస్తాయి. ఇక్కడ ముఖ్యమైన విద్యా చట్టాలు మరియు హక్కుల గురించి వివరంగా తెలుసుకుందాం:

### 1. **రైట్ టు ఎడ్యుకేషన్ (RTE) చట్టం, 2009**

   - **వివరణ**: భారత రాజ్యాంగంలోని ఆర్టికల్ 21-A ప్రకారం 6-14 సంవత్సరాల వయస్సు ఉన్న పిల్లలకు ఉచిత మరియు నిర్బంధ విద్యను అందించడం రాజ్యాంగ ప్రకారం హక్కుగా మారింది.

   - **లక్ష్యం**: ప్రతి బాలుడికి ప్రాథమిక విద్యను అందించడం మరియు సమాన విద్యా అవకాశాలు కల్పించడం.

   - **ప్రాముఖ్యత**: ప్రభుత్వ పాఠశాలల్లో విద్య ఖర్చు లేకుండా ఉండాలి, మరియు ప్రైవేట్ పాఠశాలలు పేద విద్యార్థుల కోసం 25% సీట్లు రిజర్వ్ చేయాలి.

### 2. **ఆర్టికల్ 45 - పిల్లల ఉచిత మరియు కర్ణపూరిత విద్య**

   - **వివరణ**: భారత రాజ్యాంగంలోని డైరెక్టివ్ ప్రిన్సిపల్స్ ప్రకారం, రాష్ట్రం 6-14 సంవత్సరాల వయస్సు గల పిల్లలకు ఉచిత మరియు నిర్బంధ విద్యను అందించడానికి కృషి చేయాలి.

   - **ముఖ్య ఉద్దేశం**: పేద పిల్లలకు విద్యను అందుబాటులో ఉంచడం మరియు వారి సామాజిక స్థితి పెంపొందించడమే లక్ష్యం.

### 3. **సర్వ శిక్ష అభియాన్ (SSA), 2001**

   - **వివరణ**: భారత ప్రభుత్వం అందించిన సర్వ శిక్ష అభియాన్ కార్యక్రమం, 6-14 సంవత్సరాల పిల్లలకు ప్రాథమిక విద్యను అందించడం మరియు విద్యా సౌకర్యాలను మెరుగుపరచడం లక్ష్యంగా పెట్టుకుంది.

   - **లక్ష్యాలు**: ప్రతీ గ్రామంలో ప్రాథమిక పాఠశాలలు ఉండాలని, ప్రతి విద్యార్థికి నాణ్యమైన విద్యను అందించాలని లక్ష్యంగా పెట్టుకుంది.

### 4. **జాతీయ విద్యా విధానం (National Education Policy, NEP) 1986 మరియు 2020**

   - **NEP 1986**: ఈ విధానం విద్యను అందుబాటులో ఉంచడానికి మరియు నాణ్యతా విద్యను అందించడానికి ప్రాధాన్యత ఇవ్వడం జరిగింది. *ఆపరేషన్ బ్లాక్‌బోర్డ్* ద్వారా ప్రాథమిక పాఠశాలల సదుపాయాలను మెరుగుపరచడం జరిగింది.

   - **NEP 2020**: విద్యను సమగ్ర అభివృద్ధి దిశగా పునర్నిర్మించడమే లక్ష్యంగా ఉంటుంది. ఇది 5+3+3+4 విద్యా మోడల్‌ను తీసుకురావడం ద్వారా విద్యార్థుల అభ్యాసన, సృజనాత్మకతను పెంపొందించడం, మరియు వృత్తి విద్యను ప్రోత్సహించడం లాంటి మార్పులను సూచించింది.

### 5. **బాలల హక్కుల పరిరక్షణ చట్టం, 2005 (The Protection of Children from Sexual Offences Act, POCSO Act)**

   - **వివరణ**: ఈ చట్టం బాలలను వేధింపుల నుండి కాపాడేలా మరియు వారి భద్రతను కల్పించేలా అమలు చేయబడింది. పాఠశాలల్లో పిల్లల హక్కులను కాపాడుకోవడం ప్రధాన ఉద్దేశం.

   - **ముఖ్యత**: విద్యా సంస్థలు విద్యార్థుల కోసం సురక్షితమైన మరియు భద్రతతో కూడిన వాతావరణాన్ని కల్పించాలి.

### 6. **సమగ్ర విద్యా అభియాన్ (Samagra Shiksha Abhiyan), 2018**

   - **వివరణ**: ఈ కార్యక్రమం ప్రాథమిక మరియు మధ్యస్థ స్థాయి విద్యను ఒకే దశగా బలోపేతం చేస్తూ, పాఠశాలల్లో సౌకర్యాలు మెరుగుపరచడం, ఉపాధ్యాయుల శిక్షణ మరియు సామర్థ్యాలను పెంపొందించడానికి ప్రారంభించబడింది.

   - **లక్ష్యాలు**: అన్ని స్థాయిల్లో విద్యా నాణ్యత పెంచడం, విద్యార్థులకు సమగ్రాభివృద్ధి కోసం వనరులు అందించడం.

### 7. **కేంద్ర విద్యాలయాల చట్టం (Kendriya Vidyalaya Act)**

   - **వివరణ**: ఈ చట్టం కేంద్ర ప్రభుత్వ ఉద్యోగుల పిల్లలకు నాణ్యమైన మరియు ఆధునిక విద్యను అందించడానికి కేంద్ర విద్యాలయాల ప్రారంభానికి పునాది వేసింది.

   - **ప్రాముఖ్యత**: దేశవ్యాప్తంగా విద్యా అవకాశాలను సమానంగా అందించడం మరియు విద్యా ప్రమాణాలను బలోపేతం చేయడం.

### 8. **ఉన్నత విద్యలో అటానమస్ సంస్థలు**

   - **యూజీసీ చట్టం, 1956**: విద్యా సంస్థలకు అనేక విధానాలలో స్వయం నియంత్రణ స్వేచ్ఛను అందించేలా యూనివర్సిటీ గ్రాంట్స్ కమిషన్ (UGC) చట్టం అమలు చేయబడింది.

   - **ప్రాముఖ్యత**: విద్యా సంస్కరణలకు సంబంధించి తగిన మార్గదర్శకాలు, నాణ్యతా ప్రమాణాలు పాటించేలా మరియు ప్రోత్సహించేలా యూజీసీ వ్యవస్థ నెలకొల్పబడింది.

### 9. **బాలల హక్కుల చట్టం (The Child Labour (Prohibition and Regulation) Act, 1986)**

   - **వివరణ**: ఈ చట్టం బాల కార్మికత్వం నిషేధించేలా మరియు 14 ఏళ్లలోపు పిల్లలను పనిచేయకుండా రక్షించేలా రూపొందించబడింది.

   - **ముఖ్యత**: పిల్లలు వారి హక్కులను అనుభవించేలా మరియు విద్యను పొందేలా చేయడం.

### 10. **నేషనల్ కౌన్సిల్ ఫర్ ఎడ్యుకేషనల్ రీసెర్చ్ అండ్ ట్రైనింగ్ (NCERT)**

   - **వివరణ**: NCERT విద్యా కరికులం, పాఠ్యపుస్తకాలు, ఉపాధ్యాయుల శిక్షణ కోసం మార్గదర్శకాలను రూపొందిస్తుంది.

   - **ముఖ్యత**: ఇది విద్యా ప్రమాణాలను స్థిరపరచడంలో మరియు దేశవ్యాప్తంగా సమానమైన పాఠ్య విధానాలను అందించడంలో కీలక పాత్ర పోషిస్తుంది.

ఈ చట్టాలు మరియు హక్కులు భారత విద్యా వ్యవస్థను మెరుగుపరచడంలో మరియు విద్యార్థులు, ఉపాధ్యాయులు సమానమైన అవకాశాలను పొందేలా చేయడంలో ముఖ్యపాత్ర పోషిస్తున్నాయి.

Here are **10 Multiple Choice Questions (MCQs)** on the **Historical Evolution of Education in India** and **10 MCQs** on the **Acts and Rights in Indian Education**, all in **Telugu**:

### I. భారతదేశంలో విద్యా అభివృద్ధి చరిత్ర (Historical Evolution of Education in India)

1. ప్రాచీన కాలంలో *గురుకులం* విద్యా వ్యవస్థలో విద్యార్థులు ఎక్కడ నివసించేవారు?  

   - a) ప్రైవేట్ పాఠశాలలో  

   - b) వారి ఇళ్ళలో  

   - c) గురువుల దగ్గర  

   - d) వంశీయుల పాఠశాలలో  

   - **Answer**: c) గురువుల దగ్గర  

2. బౌద్ధమతం ద్వారా ఏ ఏ ప్రాచీన విశ్వవిద్యాలయాలు ప్రసిద్ధి చెందాయి?  

   - a) ఢిల్లీ, ఆగ్రా  

   - b) హైదరాబాదు, బెంగళూరు  

   - c) తక్షశిలా, నాలందా  

   - d) మద్రాస్, ముంబాయి  

   - **Answer**: c) తక్షశిలా, నాలందా  

3. మధ్యయుగంలో ఈస్లామిక్ విద్యా విధానంలో ప్రధానంగా ఏ భాషలు నేర్పబడేవి?  

   - a) తెలుగు, హిందీ  

   - b) పర్షియన్, అరబిక్  

   - c) తమిళం, మరాఠీ  

   - d) ఇంగ్లీష్, ఫ్రెంచ్  

   - **Answer**: b) పర్షియన్, అరబిక్  

4. బ్రిటీష్ కాలంలో భారతీయ విద్యా విధానం పునర్నిర్మాణానికి కృషి చేసిన వక్త ఎవరు?  

   - a) మహాత్మా గాంధీ  

   - b) లార్డ్ మెకాలే  

   - c) చాణక్యుడు  

   - d) రామకృష్ణ పరమహంస  

   - **Answer**: b) లార్డ్ మెకాలే  

5. కోఠారి కమిషన్ (1964-66) ఏ అంశంపై దృష్టి పెట్టింది?  

   - a) ఉద్యోగ అవకాశాలు  

   - b) పాశ్చాత్య సంస్కృతి  

   - c) సమాన విద్యావకాశాలు  

   - d) సైనిక విద్య  

   - **Answer**: c) సమాన విద్యావకాశాలు  

6. విద్యా విధానానికి సంబంధించి NEP 2020 లో కొత్తగా ప్రవేశపెట్టబడిన మోడల్ ఏది?  

   - a) 10+2  

   - b) 5+3+3+4  

   - c) 4+4+4  

   - d) 6+2+2  

   - **Answer**: b) 5+3+3+4  

7. భారతదేశంలో విద్యా విధానం పునర్నిర్మాణం కోసం ప్రసిద్ధి చెందిన సంస్కర్త ఎవరు?  

   - a) రాజా రామ్ మోహన్ రాయ్  

   - b) అంబేద్కర్  

   - c) సోక్రటీస్  

   - d) స్టీవ్ జాబ్స్  

   - **Answer**: a) రాజా రామ్ మోహన్ రాయ్  

8. స్వాతంత్ర్యానంతర కాలంలో విద్యాపై ప్రధానంగా దృష్టి పెట్టిన మొదటి విధానం ఏది?  

   - a) కోఠారి కమిషన్  

   - b) లార్డ్ కర్జన్ విధానం  

   - c) నెహ్రూ విధానం  

   - d) రాజ్యాంగం  

   - **Answer**: a) కోఠారి కమిషన్  

9. సాంప్రదాయిక గురుకుల విధానం ప్రధానంగా ఏ అంశంపై దృష్టి పెట్టేది?  

   - a) తర్కం  

   - b) వ్యవసాయం  

   - c) నైతిక విలువలు  

   - d) సైనిక శిక్షణ  

   - **Answer**: c) నైతిక విలువలు  

10. నూతన విద్యా విధానం 2020 ఏ లక్ష్యాన్ని ఉద్దేశించింది?  

   - a) వ్యవసాయం  

   - b) సైనిక శిక్షణ  

   - c) హోలిస్టిక్ అభివృద్ధి  

   - d) వ్యాపార శిక్షణ  

   - **Answer**: c) హోలిస్టిక్ అభివృద్ధి  

---

### II. భారత విద్యా చట్టాలు మరియు హక్కులు (Acts and Rights in Indian Education)

1. ఆర్టికల్ 21-A ప్రకారం 6-14 సంవత్సరాల పిల్లలకు ఏ హక్కు కలదు?  

   - a) ఉద్యోగ హక్కు  

   - b) సంపాదన హక్కు  

   - c) విద్యా హక్కు  

   - d) ఆరోగ్య హక్కు  

   - **Answer**: c) విద్యా హక్కు  

2. రైట్ టు ఎడ్యుకేషన్ చట్టం ఏ సంవత్సరంలో అమలులోకి వచ్చింది?  

   - a) 2005  

   - b) 2009  

   - c) 2012  

   - d) 2015  

   - **Answer**: b) 2009  

3. సర్వ శిక్ష అభియాన్ కార్యక్రమం ప్రధానంగా ఏ ఉద్దేశ్యంతో ప్రారంభించబడింది?  

   - a) ఉన్నత విద్యా నాణ్యత  

   - b) ప్రాథమిక విద్య అందరికీ  

   - c) వృత్తి విద్య  

   - d) ప్రైవేట్ పాఠశాలల అభివృద్ధి  

   - **Answer**: b) ప్రాథమిక విద్య అందరికీ  

4. కోఠారి కమిషన్ ఏ సంవత్సరంలో ప్రవేశపెట్టబడింది?  

   - a) 1956  

   - b) 1964-66  

   - c) 1975  

   - d) 1986  

   - **Answer**: b) 1964-66  

5. ఆర్టికల్ 45 ప్రకారం రాష్ట్రం ఏ వయస్సులో పిల్లలకు ఉచిత విద్యను అందించాలి?  

   - a) 2-6 సంవత్సరాలు  

   - b) 6-14 సంవత్సరాలు  

   - c) 14-18 సంవత్సరాలు  

   - d) 16-20 సంవత్సరాలు  

   - **Answer**: b) 6-14 సంవత్సరాలు  

6. NEP 2020 పాఠ్య క్రమంలో కొత్తగా ప్రవేశపెట్టిన మోడల్ ఏది?  

   - a) 5+3+3+4  

   - b) 10+2  

   - c) 6+3+2  

   - d) 4+4  

   - **Answer**: a) 5+3+3+4  

7. విద్యా పరిరక్షణ కోసం POCSO చట్టం ఏ సంవత్సరంలో ప్రవేశపెట్టబడింది?  

   - a) 2010  

   - b) 2012  

   - c) 2014  

   - d) 2016  

   - **Answer**: b) 2012  

8. సమగ్ర విద్యా అభియాన్ ఏ లక్ష్యంతో రూపొందించబడింది?  

   - a) వృత్తి విద్యా అభివృద్ధి  

   - b) సమగ్ర విద్యా బలోపేతం  

   - c) క్రీడా శిక్షణ  

   - d) ప్రత్యేక పాఠశాలలు  

   - **Answer**: b) సమగ్ర విద్యా బలోపేతం  

9. 14 సంవత్సరాల లోపు పిల్లలను పని చేయించకుండా నిరోధించే చట్టం ఏది?  

   - a) బాల కార్మిక నియంత్రణ చట్టం  

   - b) విద్యా చట్టం  

   - c) ఉపాధ్యాయ హక్కుల చట్టం  

   - d) రేషన్ కార్డు చట్టం  

   - **Answer**: a) బాల కార్మిక నియంత్రణ చట్టం  

10. భారత విద్యా ప్రమాణాలను స్థిరపరచడంలో NCERT యొక్క ముఖ్యమైన బాధ్యత ఏది?  

   - a) పాఠ్యపుస్తకాల తయారీ  

   - b) ఆహార పంపిణీ  

   - c) విద్యార్థుల ఆరోగ్యం  

   - d) ఉపాధ్యాయ శిక్షణ  

   - **Answer**: a) పాఠ్యపుస్తకాల తయారీ  

These questions are designed to test understanding of historical developments and legislative measures in Indian education, focusing on both the evolution of educational systems and the legislative framework that governs education in India today.

Here are 10 multiple-choice questions (MCQs) in Telugu on the "Perspectives in Education" topics, each with four options and the correct answer provided.

### 1. భారతదేశంలో విద్యా రంగంలో ప్రాచీనకాలంలో ప్రధాన శిక్షణ విధానం ఏది?

   - A) వేదాలు  

   - B) ఉపనిషత్తులు  

   - C) బుద్ధధర్మం  

   - D) మౌర్యులు  

   - **సమాధానం**: A) వేదాలు  

### 2. వుడ్స్ డిస్పాచ్ (1854) ప్రధాన ఉద్దేశ్యం ఏమిటి?

   - A) భారతదేశంలో ప్రాథమిక విద్యను ప్రోత్సహించడం  

   - B) భారతదేశంలో ఇంజనీరింగ్ విద్యా సంస్థలను ఏర్పాటు చేయడం  

   - C) వృత్తి విద్యను ప్రోత్సహించడం  

   - D) బ్రిటీష్ పాలకుల కోసమని విదేశీ విద్యను ప్రోత్సహించడం  

   - **సమాధానం**: A) భారతదేశంలో ప్రాథమిక విద్యను ప్రోత్సహించడం  

### 3. విద్యను మానవ వనరుల అభివృద్ధిలో భాగంగా గుర్తించిన కమిటీ ఏది?

   - A) ముదాలియార్ కమిషన్  

   - B) కొఠారి కమిషన్  

   - C) సార్జెంట్ కమిటీ  

   - D) ఇశ్వర్ భాయి పటేల్ కమిటీ  

   - **సమాధానం**: B) కొఠారి కమిషన్  

### 4. సాక్షర్ భారత్ మిషన్ ఏ సంవత్సరంలో ప్రారంభించబడింది?

   - A) 2000  

   - B) 2005  

   - C) 2009  

   - D) 2014  

   - **సమాధానం**: C) 2009  

### 5. విద్యా సౌకర్యాలను అందరికీ అందించాలనే హక్కు ఏ చట్టం కింద పొందుపర్చబడింది?

   - A) పిల్లల హక్కుల చట్టం  

   - B) విద్యా హక్కు చట్టం  

   - C) సమాచార హక్కు చట్టం  

   - D) పిల్లల సంరక్షణ చట్టం  

   - **సమాధానం**: B) విద్యా హక్కు చట్టం  

### 6. ఒక సమాన విద్యావకాశం కోసం అనుసరించాల్సిన ప్రాముఖ్యత ఏమిటి?

   - A) విద్యార్థులను తరగతుల్లో విభజించడం  

   - B) సమాన విద్యా హక్కు కల్పించడం  

   - C) విద్యార్థులకు ప్రత్యేక భోజనం అందించడం  

   - D) అంతర్జాతీయ విద్యా మార్పిడి ప్రోత్సాహకం  

   - **సమాధానం**: B) సమాన విద్యా హక్కు కల్పించడం  

### 7. మన దేశంలో ఉపాధ్యాయులకు ప్రేరణ మరియు శిక్షణ అందించడానికి ఏ సంస్థ వ్యవస్థాపించబడింది?

   - A) నేషనల్ కౌన్సిల్ ఆఫ్ ఎడ్యుకేషన్  

   - B) నేషనల్ కౌన్సిల్ ఫర్ టీచర్ ఎడ్యుకేషన్  

   - C) హ్యూమన్ రిసోర్స్ డెవలప్మెంట్  

   - D) నేషనల్ ఇనిస్టిట్యూట్ ఆఫ్ ఓపెన్ స్కూలింగ్  

   - **సమాధానం**: B) నేషనల్ కౌన్సిల్ ఫర్ టీచర్ ఎడ్యుకేషన్  

### 8. భారతదేశంలో విద్యా సమానత్వానికి ప్రాధాన్యం ఇచ్చిన కమిషన్ ఏది?

   - A) సార్జెంట్ కమిటీ  

   - B) కొఠారి కమిషన్  

   - C) ముదాలియార్ కమిషన్  

   - D) హార్టోగ్ కమిటీ  

   - **సమాధానం**: B) కొఠారి కమిషన్  

### 9. 2020 లో ప్రతిపాదించిన కొత్త విద్యా విధానం యొక్క ముఖ్య లక్ష్యం ఏమిటి?

   - A) గ్లోబలైజేషన్  

   - B) సంస్కృత భాషా అభివృద్ధి  

   - C) వృత్తి విద్య  

   - D) సమగ్ర విద్య  

   - **సమాధానం**: D) సమగ్ర విద్య  

### 10. ఉపాధ్యాయుల వ్యావసాయిక ప్రామాణికతపై దృష్టి సారించిన కమిటీ ఏది?

   - A) ఇశ్వర్ భాయి పటేల్ కమిటీ  

   - B) ముదాలియార్ కమిషన్  

   - C) కొఠారి కమిషన్  

   - D) సార్జెంట్ కమిటీ  

   - **సమాధానం**: A) ఇశ్వర్ భాయి పటేల్ కమిటీ  

These questions should help cover the important points in "Perspectives in Education." Let me know if you’d like more on any specific topic or level of difficulty!

Here are 10 multiple-choice questions in Telugu on the topics related to "Perspectives in Education" covering areas such as historical evolution, teacher empowerment, educational economics, contemporary trends, and educational acts and rights:

**1. భారతదేశంలో విద్యా వ్యవస్థ పునాది వేసిన వ్యక్తి ఎవరు?**

a) మహాత్మా గాంధీ  

b) చాణక్యుడు  

c) రాజారాం మోహన్ రాయ్  

d) జవహర్‌లాల్ నెహ్రూ  

**సమాధానం:** b) చాణక్యుడు

**2. 1986 సంవత్సరంలో ప్రవేశపెట్టిన జాతీయ విద్యా విధానం (NEP) ప్రధాన ఉద్దేశం ఏమిటి?**

a) విద్యను ఆర్థికంగా అందరికీ అందించటం  

b) ప్రాథమిక విద్యను ప్రోత్సహించటం  

c) బాలికల విద్యను ప్రోత్సహించటం  

d) వృత్తిపరమైన విద్యను ప్రోత్సహించటం  

**సమాధానం:** a) విద్యను ఆర్థికంగా అందరికీ అందించటం

**3. భారత రాజ్యాంగంలోని ఆర్టికల్ 21-A ప్రకారం ఏ వయస్సులోని పిల్లలకు ఉచిత విద్య అందించబడాలి?**

a) 3-14 సంవత్సరాలు  

b) 5-15 సంవత్సరాలు  

c) 6-14 సంవత్సరాలు  

d) 7-18 సంవత్సరాలు  

**సమాధానం:** c) 6-14 సంవత్సరాలు

**4. విద్యా ఆర్థిక శాస్త్రం (Educational Economics) ప్రధాన లక్ష్యం ఏమిటి?**

a) విద్యా సంస్థలకు నిధులను సమకూర్చడం  

b) విద్యపై వ్యయాన్ని తగ్గించడం  

c) విద్యలో నాణ్యతను పెంపొందించడం  

d) విద్యలో ఆర్థిక వనరుల వినియోగాన్ని విశ్లేషించడం  

**సమాధానం:** d) విద్యలో ఆర్థిక వనరుల వినియోగాన్ని విశ్లేషించడం

**5. విద్యలో అభ్యాసకుల సాధికారత (Teacher Empowerment) అనేది ఏం సూచిస్తుంది?**

a) ఉపాధ్యాయుల శిక్షణను మెరుగుపరచడం  

b) ఉపాధ్యాయులకు అధికారం మరియు బాధ్యతలు ఇవ్వడం  

c) విద్యార్థులకు విద్యను చేరువ చేయడం  

d) పాఠశాలల్లో వసతులను మెరుగుపరచడం  

**సమాధానం:** b) ఉపాధ్యాయులకు అధికారం మరియు బాధ్యతలు ఇవ్వడం

---

**6. కిందివాటిలో విద్యాసంబంధిత హక్కులు కలిగిన చట్టం ఏది?**

a) పౌర హక్కుల చట్టం  

b) బాలల హక్కుల చట్టం  

c) ఆర్టికల్ 21-A  

d) హక్కుల పరిరక్షణ చట్టం  

**సమాధానం:** c) ఆర్టికల్ 21-A

---

**7. 2009 నాటి "రైట్ టు ఎడ్యుకేషన్" (RTE) చట్టం ఏ హక్కుకు సంబంధించినది?**

a) విద్యలో సమాన అవకాశాలు  

b) ఉపాధ్యాయుల సాధికారత  

c) బాలల ఉచిత మరియు నిర్బంధ విద్య హక్కు  

d) ఆరోగ్య హక్కు  

**సమాధానం:** c) బాలల ఉచిత మరియు నిర్బంధ విద్య హక్కు

---

**8. ఆధునిక విద్యా వ్యవస్థలో "సమగ్ర విద్య" యొక్క ముఖ్య ఉద్దేశం ఏమిటి?**

a) విద్యార్థుల ఆర్థిక స్థితి మెరుగుపరచడం  

b) విద్యార్థుల సమగ్రాభివృద్ధి సాధించడం  

c) ఉపాధ్యాయుల కోసం శిక్షణ కార్యక్రమాలు నిర్వహించడం  

d) విద్యారంగంలో సాంకేతికతను ప్రోత్సహించడం  

**సమాధానం:** b) విద్యార్థుల సమగ్రాభివృద్ధి సాధించడం

---

**9. డిజిటల్ సాంకేతికత ద్వారా విద్యకు వచ్చిన మార్పును ఏమని అంటారు?**

a) విద్యా పునాదులు  

b) ఆర్థిక విద్య  

c) సాంకేతిక విద్యా విప్లవం  

d) బోధనా పద్ధతులు  

**సమాధానం:** c) సాంకేతిక విద్యా విప్లవం

---

**10. ఉపాధ్యాయుల సాధికారత కోసం అవసరమైన ముఖ్యమైన అంశం ఏమిటి?**

a) విద్యార్థులకు నాణ్యమైన పాఠాలు అందించడం  

b) ఉపాధ్యాయులకు శిక్షణ కార్యక్రమాలను అందించడం  

c) వేతనాలు పెంచడం  

d) విద్యార్థుల నైపుణ్యాలను అభివృద్ధి చేయడం  

**సమాధానం:** b) ఉపాధ్యాయులకు శిక్షణ కార్యక్రమాలను అందించడం 

--- 

These questions will help test understanding in various aspects of the Indian education system, empowerment of teachers, economic aspects, contemporary educational trends, and educational acts and rights. 

1. భారతదేశంలో విద్య యొక్క చారిత్రాత్మక పరిణామం ఏది?

• A) బ్రిటీష్ పాలనలో విద్య ప్రారంభం
• B) పురాతన కాలంలో గురుకుల విద్యా విధానం
• C) కేవలం ఆంగ్ల మాధ్యమంలో విద్య
• D) పోస్ట్ స్వాతంత్ర్య ఉద్యమం

సమాధానం: B) పురాతన కాలంలో గురుకుల విద్యా విధానం

---

2. గురుకుల విద్యావిధానంలో ప్రధాన లక్ష్యం ఏమిటి?

• A) పాఠశాల విద్య అందించడం
• B) శారీరక అభివృద్ధి
• C) సాంప్రదాయ పాఠాలు, ధార్మికత, నైపుణ్యాలు నేర్పడం
• D) ఆధునిక విద్య

సమాధానం: C) సాంప్రదాయ పాఠాలు, ధార్మికత, నైపుణ్యాలు నేర్పడం

---

3. శిక్షకులకు సరైన సాధనాలు అందించడం ఏదేంటని పిలుస్తారు?

• A) విద్యా ఆర్థిక శాస్త్రం
• B) శిక్షక సాధికారత
• C) విద్యా చట్టాలు
• D) విద్యా విధానం

సమాధానం: B) శిక్షక సాధికారత

---

4. విద్యా ఆర్థిక శాస్త్రం ఎవరితో సంబంధం కలిగి ఉంటుంది?

• A) విద్యార్థుల అభ్యాసం
• B) విద్య కోసం మూలధనం నియామకం
• C) కేవలం ప్రైవేటు పాఠశాలలతో
• D) కేవలం ప్రభుత్వ పాఠశాలలతో

సమాధానం: B) విద్య కోసం మూలధనం నియామకం

---

5. భారతదేశంలో విద్యా రంగంలో రిజర్వేషన్ ఏ చట్టం క్రింద సాధ్యం అవుతుంది?

• A) రైట్ టు ఎడ్యుకేషన్
• B) ఐక్య న్యాయచట్టం
• C) పాఠశాలల యాజమాన్యం
• D) సర్వశిక్షా అభియాన్

సమాధానం: A) రైట్ టు ఎడ్యుకేషన్

---

6. కింది వాటిలో నేషనల్ ఎడ్యుకేషన్ పాలసీ (NEP) 2020 లో ప్రాధాన్యత ఇచ్చిన అంశం ఏమిటి?

• A) ప్రాథమిక విద్య మాత్రమే
• B) విద్యార్థి-కేంద్రిత అభ్యాసం
• C) గ్లోబల్ ఎడ్యుకేషన్ పద్ధతులు
• D) అన్ని విద్యా సంస్థలకు పర్యవేక్షణ

సమాధానం: B) విద్యార్థి-కేంద్రిత అభ్యాసం

---

7. కింది వాటిలో ఏ చట్టం విద్య అర్హతను నిర్ధారిస్తుంది?

• A) బాలల శ్రేయస్సు చట్టం
• B) జాతీయ బాలల హక్కుల చట్టం
• C) రైట్ టు ఎడ్యుకేషన్ చట్టం
• D) ఐక్య విద్యా సంస్కరణ

సమాధానం: C) రైట్ టు ఎడ్యుకేషన్ చట్టం

---

8. భారతదేశంలో విద్యా రంగంలో శిక్షక సాధికారతను పెంచే మార్గం ఏమిటి?

• A) శిక్షకులకు అధిక వేతనం ఇవ్వడం
• B) శిక్షకుల శిక్షణను బలోపేతం చేయడం
• C) ప్రభుత్వ పాఠశాలలతో సహకారం
• D) ప్రైవేటు సంస్థల నుండి సమర్థన

సమాధానం: B) శిక్షకుల శిక్షణను బలోపేతం చేయడం

---

9. విద్యలో సామాజిక సమానత్వాన్ని ప్రోత్సహించే ఒక ఆర్థిక విధానం ఏది?

• A) విద్యా రుణాలు అందించడం
• B) బాలల హక్కుల పరిరక్షణ
• C) విద్యా విధానం మాత్రమే
• D) స్కాలర్‌షిప్‌లు మరియు రిజర్వేషన్లు

సమాధానం: D) స్కాలర్‌షిప్‌లు మరియు రిజర్వేషన్లు

---

10. విద్యలో ఆధునిక ధోరణి ఏది?

• A) కేవలం పాఠ్య ప్రణాళికల రూపకల్పన
• B) ఆన్‌లైన్ ఎడ్యుకేషన్, డిజిటల్ లెర్నింగ్
• C) కేవలం ప్రయోగాత్మక అభ్యాసం
• D) కేవలం సాంప్రదాయ తరగతి బోధన

సమాధానం: B) ఆన్‌లైన్ ఎడ్యుకేషన్, డిజిటల్ లెర్నింగ్